yilin yarIsinda karlarla kapli yüce daglari, topraklarinin üçte birini kaplayan ormanlari, kamp, karavan, yaya ve atli yürüyüs, bisiklet, fotografçilik ve avcilik gibi pek çok turizm çegidine elvesili yaylalari, zengin termal kaynaklari ve içmeleri, yüzyillardir yasatilan kültürel degerleri, sevecen insanlari ve geleneksel konukseverligi ile dogayla bas baga kalmak ve sehir hayatindan uzaklagmak isteyenler için idealdir. TariHÇE ÇanKirs’da Neolitik Devirden (M.Ö.7000-5000) bu yana kesintisiz bir yerlegimin varligi bilinmektedir. ÇanKirs sirasiyla Hitit, Frig, Kimmer, Pers, Büyük Iskender, Roma, Bizans, Selçuklu, Danisment, Candaroglu ve Osmanli dönemlerini yasamistir. Bizans Döneminde Germanikopolis ve Gangra, daha sonralari Kengri olarak adlandgrilan il, Cumhuriyet Döneminde ÇanKirs adini almistir. CogrAFYA Iç Anadolu Bölgesinin kuzeyinde Iç Anadolu ile bati Karadeniz geçis alaninda bulunan ÇanKirs ilinin denizden yüksekligi 723 metredir. ilin kuzey singrindaki daglar ayni zamanda en yüksek kesimini teIkil eden Kuzey Anadolu daglarinin ikinci sirasindaki Ilgaz Daglaridir. il sinirlari içindeki akarsularin en büyüsü, ayni zamanda ülkemizin en uzun nehri olan kizilirmak’tir. ilin ormanlari basta Ilgaz ilçesi olmak üzere Eldivan, Elaman, egriova, Düvenlik, Isik Dagi, IlIsilik, Yaprakli, Sarikaya, Karakaya ve Erikli daglari ve çevresindedir. ildeki bitki örtüsünün üst florasini olusturan igne yaprakli asaçlar, özellikle karaçam, sariçam, ardiç, mege, ladin ve köknar gibi orman asaçlariyla ahlat ve kizilcik asaçlaridir. Ayrica akarsular boyunca sögüt ve kavak asaçlari ile zengin meyve bahçelerine rastlanmaktadir. ilde Iç Anadolu Bölgesi’nin kara iklimi esemendir. Yazlar sicak ve kurak, kislar soguk ve yagisli geçmektedir. En sicak aylar Temmuz ve agustos, en soguk aylar Ocak ve subat’tir. ilçELER ÇanKirs ilinin ilçeleri; Atkaracalar, Bayramören, Çerkes, Eldivan, Eskipazar, Ilgaz, kizilirmak, Korgun, Kursunlu, Orta, Ovacik, ?abanözü ve Yaprakli’dir. TURiZM Antik Kentler Ilgaz ilçesinin güneydogusunda, ÇanKirs-Kastamonu karayolunun kenarinda bulunan Cendere Köyü’ndedir. Bölgedeki anitsal yapilar, Devrez Çayinin güneyinde kayalik, yüksekçe bir tepenin doguya bakan yamaçlarindadir. Burada çok sayida insan eliyle oyulMus masaralar, kaya mezarlari, kaya kilisesi olabilecegi tahmin edilen tapinak ve amaci tam olarak bilinmeyen oyuklar bulunmaktadir. Burasinin, dini törenlerin yapildigi ve muhtemelen Höyükle baglantili, kutsal kabul edilen alanlardan oldusu tahmin edilmektedir. Kaya tapinaklari, ulasim yollarinin geçtigi sarp ve dar geçitlere, kervanlarin, talanci eskiyadan korunmasi amaciyla ibadet ve dua etmek için yapilmistir. Genel olarak Roma ve Bizans Dönemlerine ait oldusu tahmin edilen bu mezarlar, ÇanKirs’ya 69 km mesafedeki Orta ilçesinin 8 km kuzeydogusunda yer alan Sakaeli Köyü’ndedir. sehrin kuzeyinde küçük bir tepe üzerine kurulMustur. Romalilar, Bizanslilar, Danismentliler, Selçuklular ve Osmanlilar dönemlerinde saglamligiyla ünlü yapidan günümüze, birkaç sur kalintIsindan bAska bir sey kalmamistir. Cami ve Türbeler ÇanKirs’da buluna türbeler Emir Karatekin Bey Türbesi ve Haci Murad Veli Türbesidir. (Cemaleddin Ferruh Darülhadisi) ÇanKirs’da Selçuklu Dönemi’nden kalma en önemli yapgdir. Iki ayri yapidan olusan eserin sifahane kismi, Anadolu Selçuklu Hükümdari Keyhüsrevoglu I. Alaadin Keykubat zamaninda ÇanKirs Atabeyi Cemaleddin Ferruh tarafindan Miladi 1235 yilinda yaptgrilmistir. sifahaneye 1242 yilinda bir de darulhadis kismi ilave edilmistir. Yapinin plastik sanatlar Bakimindan önemi ise, üzerinde yer alan iki adet figürlü parçadan meydana gelmektedir. Bunlardan biri sürekli yayinlara konu olMus ve üzerinde durulMustur. 100×25 cm ebatlarindaki bu kabartmanin özelligi, gövdeleri birbirine dolanan iki ejder (yilan) motifidir. Ejderlerin baglari birbirine kasilikli gelecek sekilde biçimlendirilmistir. Günümüzde “tip Sembolü” olarak kullanilan kabartmanin orjinali kaybolMus olup aslina uygun olarak yaptgrilan yenisi yerine konulMustur. Halk arasinda su içen yilan olarak da isimlendirilen ikinci parça Diserinin aksine alçak kabartma seklinde olmayip bagli bagina bir heykel görünümündedir. Darulhadis’te kullanilan gözenekli tastan yapilmis olan parça kupa seklinde olup gövdesine bir yilan sarilmakta ve üst kIsminda uzanti yaparak sonuçlanmaktadir. Bu motif ise günümüzde “Eczacilik Sembolü” olarak kullanilmakta ve halen ÇanKirs Müzesi’nde sergilenmektedir. (Ulu-Sultan Süleyman Camisi) Mimar Sinan Dönemi eserlerinden olan cami, Büyük Osmanli Hükümdari Kanuni Sultan Süleyman’in emriyle Sadik Kalfa tarafindan inia edilmistir. Medreseler Osmanli Döneminde, ülkenin her tarafinda oldusu gibi ÇanKirs’da da okumaya ve ilme büyük önem verilmis ve birçok medrese kurulMustur. Bugün Büyük Camii’nin dogusunda bulunan Çivitçioglu Medresesi ile Busday Pazari Camii bahçesindeki Busday Pazari Medresesi XVII. yüzyildan günümüze kadar ulasan eserlerdendir. Milli Parklar ve Korunan Alanlar Ilgaz Dagi Milli Parki Tabiat anitlari (Dokuzkardeiler Çami) Yaylalar Büyük Yayla (Yaprakli) ve kirkpinar Yaylasi (Ilgaz) önemli yaylalaridir. Masaralar ÇanKirs’nin yaklagik 20 km dogusunda yeralan Tuz Masarasi, kayatuzu yataklarinin isletilmesi maksadiyla açilmis olup bugün nispeten dar giriginin devaminda modern karayolu tünellerini andiran birçok galeriden meydana gelmis ilginç ve büyük bir masaradir. Kus gözlem Alani Ilgaz daglari Sportif Etkinlikler Ilgaz Dagi Milli Parki sinirlari içerisinde kayak merkezi bulunmaktadir. Ilgaz Kayak Merkezi il genelindeki ormanlik alanlarda çok miktarda yaban domuzu bulunmakta ve yilin her mevsimi avlanabilmektedir. Kurt, tilki, tavsan, keklik, bildircin gibi av hayvanlari da sezonluk olarak avlanabilmektedir. ULAsim Istanbul’u Dogu Anadolu ve Karadeniz’e baglayan E-80 karayolu ÇanKirs ilinden geçmektedir. Otobüs terminali kent merkezindedir. Otogar Tel : (+90-376) 213 12 17 Demiryolu ile Ankara ve Zonguldak illerine ulasim imkani bulunmaktadir. Gar kent merkezindedir. Istasyon Tel : (+90-376) 213 13 19 ÇanKirs iline, Ankara Esenboga havalimani(130 km) vasitasiyla havayolundan ulasim imkani bulunmaktadir. YEME-içME ÇanKirs’nin yöresel yemekleri etli hamur(manti), tarhana çorbasi, gözleme, c?zlama, güveç, piht?, harmandagi, fit fit agi, cevizli hamur, çeç böregi, mihlama, keskek, çalma, çekme helvasi, baklava olarak sayilabilir. ÇanKirs’dan Yemek Tarifleri Hogmerim (tatli) Malzemeler: 2 su bardagi un 300 gr. Tereyagi 1 çay kagIsi tuz 1/2 kg. bal HazirlanIsi: Yag eritildikten sonra unu ilave edilir. Karistirlarak meyane haline getirilir, tuzlu bir fincan su ilave edilerek karistirlir, kizarinca tavaya bastirlir. KIsik ateste Birakilir, karistirlip tekrar bastirlir. Gevrek bir hal alincaya kadar bu islem devam eder. Sonra servis tabagina alinip üzerine bal dökülür ilik olarak servise sunulur. Zeytinyagli pirasa dolmasi Malzemeler: 1 kg. pirasa ( kalin olanlar tercih edilir ) 1 su bardagi pirinç 250 gr. kiyma 1 bas sogan 1 kagik salça tereyagi, zeytinyagi maydanoz, karabiber, pul biber 1 limon HazirlanIsi: Kalin pirasalar 8 cm. boyunda kesilir sicak suda 10 dakika kadar haglanarak kesilip katlari ayrilir. Sogan ufak dogranir 1 kagik tereyagi ile kavrulur, pirinç, kiyma, maydanoz, karabiber, tuz, pul biber ve salça ilave edilip karistirlir. Katlari ayrilan pirasalarin aralarina hazirlanan malzemeden konarak sarilir. Tencereye dizilen dolmalarin üzerine 1 kagik zeytinyagi ve sulandgrilmis salça dökülüp yarim limon sikilir suyunu çekinceye kadar pigirilir. Servis tabagina alinarak üzerine limon suyu ilave edilip servise sunulur. Istege göre sicak veya soguk yenebilir.
|